کد مطلب:48007 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

منظور از آيه اِنَّ اللّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّيَ يُغَيِّروا ما بِاَنفُسِهِم چيست؟

پرسشگر محترم! خداوند متعال در سوره رعد، آيه 11 (آيه مورد نظر شما) ميفرمايد: براي انسان مأموراني است كه پي در پي، از پيشرو، و از پشت سرش او را از حوادث ]غير حتمي[ حفظ ميكنند، ]ولي[ خداوند سرنوشت هيچ قوم ]و ملتي[ را تغيير نميدهد، مگر آن كه آنهاخود را تغيير دهند، و هنگامي كه خدا اراده سويي به قومي ]به خاطر اعمالشان[ كند هيچ چيز مانع آن نخواهد شد، و جز خدا سرپرستي نخواهند داشت.

به دنبال آيات گذشته سورة مذكور مبني بر خبر داشتن خداوند از پنهان و آشكار مردم و حاضر و ناظر بودن او، در آية مذكور اضافه ميكند كه خداوند متعال حافظ و نگهبان بندگان خود نيز ميباشد و اين حفاظت بيقيد و شرط نيست و انسان خودش نيز بايد كاري نكند كه سرنوشت خويش را تغيير دهد; اِنَّ اللّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّيَ يُغَيِّروا ما بِاَنفُسِهِم و سپس باز براي آن كه اشتباه پيش نيايد كه با وجود مأموران الهي كه عهدهدار حفظ انسان هستند، مسأله مجازات و بلاهاي الهي چه معنا دارد، در پايان آيه اضافه ميكند، هرگاه خداوند به قوم و جمعيتي اراده سوء و بدي كند راه دفاع و بازگشت ندارد و كسي جز خدا ياور او نيست و اگر خداوند به عذاب و مجازات دستور دهد، حافظان و نگهبانان دور شده و انسان را تسليم حوادث ميكنند.

از آيه مذكور بر ميآيد كه عدهاي از فرشتگان مأمور حفاظت از انسانهاي مؤمن هستند و انسانها را از گزند آفات و حوادث در بسياري از موارد حفظ ميكنند.

آيه مورد اشاره به اين حقيقت نيز اشاره دارد كه انسان قبل از هر چيز و هر كس خودش مقدرات و سرنوشت خويش را رقم ميزند و در بسياري از موارد عامل خوشبختي و يا بدبختي به خود او بر ميگردد و در واقع اراده و خواست انسانها و تغييرات دروني آنهااست كه آنهارا مستحق لطف يا مستوجب عذاب خداوند ميكند; يعني اراده خداوند متعال در طول اراده و اختيار انسان است و سرنوشت فرد يا ملتي در گرو اعمال خود آنهااست.( ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي; ج 11، ص 308 ـ 311، انتشارات اسلامي، قم / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 10، ص 142 ـ 147، دارالكتب الاسلامية، تهران. )